Günün Masalı: 5 Ekim; Karaman’ın Koyunu Sonra Çıkar Oyunu

Karaman ilinin kuzeyi düz, güneyi engebelidir. İlin bir bölümü İç Anadolu, bir bölümü Akdeniz Bölgesi sınırları içindedir. Çok eskiden Karaman, Hisartepe‘deki kale içinde kurulu bir kasabaydı. Bir gün kaleyi korumakla görevli askerlerin kaleden bir sefer için ayrılmasını fırsat bilen düşman kaleyi kuşatır.

Kaledeki halk duruma çare düşünür. Memiş adındaki bir çoban, “Karaman’da ne kadar koyun, koç varsa toplayalım. Ortalık kararınca boynuzlarına mumlar takıp yakarak bayır aşağı salalım,” der. Denileni yaparlar. Dışardaki ordu, içerde kalabalık bir ordu bulunduğunu ve savaşmak için kale kapısına geldiğini sanarak şaşkınlığa uğrar. Kuşatmayı kaldırarak kaçar. Bu olaydan sonra ‘Karaman’ın koyunu, sonra çıkar oyunu‘ deyimi yaygınlaşır. Bu deyimin, Karaman Beyleri‘nin Osmanlı Devletiyle çok uzun süren anlaşmazlıkları yüzünden üretildiği de söylenmektedir. Karamanoğlu beyleri, Osmanlı padişahlarının karşısına elbiselerinin altına bir güvercin saklayarak çıkarlarmış. Ellerini göğüslerindeki güvercinin üstüne koyarak. “Bu can bu tende durdukça devlete bağlı kalacağım,” diye yemin edermiş. Sonra güvercini salar, yeminlerinden kurtulur, başkaldırırlarmış. 

Karaman, Bizans döneminde de önemli bir kentti. Eski adı Larende‘dir. Anadolu‘ya gelen Karamanoğlu aşireti Selçuklularca Konya ile Toroslar arasına yerleştirilmişlerdi. Karamanoğulları beyliklerini örgütlemiş ve kendilerine merkez olarak ele geçirdikleri Larende‘yi seçmişlerdir. Şehrin adını da Karaman olarak değiştirmişlerdir. Karaman Beyliği yöneticilerinden Karamanoğlu Mehmet Bey Selçuklulara karşı 1277‘de başkaldırmıştır. Bu başkaldırışta Selçukluların resmi dili Farsçaya karşı Türkçeyi resmi dil olarak kabul eden buyruk, ‘Bugünden sonra divanda, dergâhta, mecliste ve meydanda Türkçeden başka dil kullanılmayacaktır,’ cümlesiyle başlar. Bu buyruğun yayımlandığı gün bugün de ‘Dil Bayramı‘ olarak kutlanmaktadır. 

Karaman‘da Bizans dönemi dahil pek çok dönemden mimari eser vardır. Adı Konya ile özdeşleşmiş olan Mevlana Celaleddin Rumi, Anadolu‘ya geldiğinde Karaman‘da konaklamış, buradan bir genç kız ile evlenmiştir. Karaman‘a adını veren koyunlara gelince, bunlar kocaman kuyruklu koyunlardır. Bu koyunlardan biri Karaman‘ın ortasında heykel olarak durmaktadır.