Tarihte Bugün: 8 Ocak

Zemheri Fırtınası Başlangıcı

8 Ocak 1297 : Avrupa’da Kuzeybatı Akdeniz kıyılarında yer alan Monako (Monako Prensliği) bağımsızlığını kazandı.

8 Ocak 1784 : Osmanlı Devleti, Rusya’nın Kırım’ı ilhakını bir “sened” ile resmen tanıdı.

8 Ocak 1835 : ABD’nin ulusal borcu ilk ve son kez olarak 0 (sıfır) oldu.

8 Ocak 1916 : İtilaf Devletleri, Osmanlı Ordusu’nun Çanakkale direnişini geçemediler. Yenilgiye uğrayarak Gelibolu Yarımadası’ndan çekilmeye başladılar. Başarısızlığı nedeniyle İngiliz Deniz Kuvvetleri Komutanı, Amiral Winston Churchill görevinden istifa etti.

8 Ocak 1920 : Kuvayı Milliye kahramanlarından Yahya Kaptan (29), İstanbul Hükümetinin gönderdiği birlikler tarafından yapılan operasyonda Gebze Tavşancıl‘da şehit edildi. Atatürk‘ün emriyle mezarı anıtmezara dönüştürüldü. Atatürk Nutuk’ta ona 14 sayfa ayırdı. 

8 Ocak 1922 : I. Dünya Savaşı’ndan sonra Hatay’ın ilçesi Erzin, Fransız ve Ermeni işgaline uğramış, 4 yıl kadar istilaya maruz kalmıştır. 8 Ocak 1922’de bağımsızlığına kavuşmasıyla Milli Mücadele zaferle sonuçlanmıştır.

8 Ocak 1933 : 1. Beş Yıllık Kalkınma Plânı kabul edildi. 1934 yılından itibaren uygulamaya sokuldu. İkinci Plan, İkinci Dünya Savaşı nedeniyle uygulanamadı. 

8 Ocak 1935 : Rock’n Roll’un kralı olarak bilinen Amerikalı şarkıcı, müzisyen ve oyuncu, aktör Elvis Aaron Presley, ABD’nin Mississippi eyaletinde bulunan Tupelo şehrinde dünyaya geldi. (ö. 1977)

8 Ocak 1941 : İstanbul’da 401 ilkokulda 1846 öğretmen ve 74.488 öğrencinin öğrenim yaptığı açıklandı.

8 Ocak 1942 : İngiliz fizikçi, evrenbilimci, astronom, teorisyen ve yazar Stephen William Hawking, İngiltere’de dünyaya geldi. (ö. 2018)

8 Ocak 1943 : Yoksullara ucuz ekmek verilmesine ilişkin kararname yayımlandı.

8 Ocak 1945 : İskenderun Limanı hizmete açıldı.

8 Ocak 1946 : Celâl Bayar, Demokrat Parti (DP) Genel Başkanı oldu.

8 Ocak 1958 : 14 yaşındaki Bobby Fischer, Amerika Birleşik Devletleri satranç şampiyonu oldu.

8 Ocak 1959 : Charles de Gaulle, Beşinci Fransa Cumhuriyeti’nin ilk Başkanı olarak görevine başladı.

8 Ocak 1960 : Kırşehir ile Şereflikoçhisar arasında, Kızılırmak üzerinde 1953-1959 yılları arasında inşa edilmiş olan, enerji üretimi ve taşkın kontrolü amaçlı Hirfanlı Barajı hizmete girdi.

8 Ocak 1962 : Hollanda’da tren kazası: 93 kişi öldü.

8 Ocak 1974 : Oyuncu, sunucu ve yazar Vatan Şaşmaz, İstanbul’da doğdu. 27 Ağustos 2017 tarihinde İstanbul’daki bir otelde eski manken ve oyuncu Filiz Aker tarafından tabancayla vurularak 42 yaşında öldürülmüştü. (ö. 2017)

8 Ocak 1977 : Cumhuriyet Halk Partisi lideri Bülent Ecevit, milletvekillerine yapılan zamlara tepki gösterdi; maaş zammını kabul etmeyeceğini açıkladı.

8 Ocak 1980 : Akaryakıt yokluğu nedeniyle fabrikaların %80’i üretimi durdurdu.

8 Ocak 1982 : Yılmaz Güney, “komünizm propagandası yapmaktan” gıyabında 7,5 yıla mahkûm edildi.

8 Ocak 1986 : Henry Miller’in Oğlak Dönencesi adlı romanı, müstehcen olduğu gerekçesiyle toplatıldı.

8 Ocak 1986 : Gerçek hacker felsefesini ve dünya anlayışını dünya halkına ve Devlet Organlarına göstermek ve yayınlamak amacıyla Hacker manifestosu, ilk defa ABD’de yayınlandı.

8 Ocak 1986 : Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından 8 sanatçıya “profesörlük” unvanı verildi. Unvan verilen sanatçılar arasında, Yıldız Kenter, Hikmet Şimşek ve Nevit Kodallı da vardı.

8 Ocak 1988 : Bülent Ersoy’un sahneye çıkma yasağı kaldırıldı. Operasyonla cinsiyet değiştiren Bülent Ersoy’un sahneye çıkmasına, Emniyet Genel Müdürlüğü 7 yıldır izin vermiyordu.

8 Ocak 1988 : Anadolu Bankası ve Türkiye Emlak Kredi Bankası’nın birleşmesi ile Türkiye Emlak Bankası kuruldu. 25 Şubat 2019 tarihinde Türkiye Emlak Katılım Bankası adıyla tekrar faaliyet izni Resmî Gazete’de yayımlandı.

8 Ocak 1989 : Birleşik Krallık’ta East Midlands havaalanı yakınlarında Boeing 737 tipi bir yolcu uçağı karayolu üzerine düştü: 46 kişi öldü, 80 kişi yaralı kurtuldu.

8 Ocak 1991 : Hükümetle anlaşan maden işçileri, eylemlerine son vererek Zonguldak’a döndüler.

8 Ocak 1992 : Ankara’da bir depoda kilitli tutulan “yasak” kitaplar Kültür Bakanlığı’nda sergilenmeye başladı. Kitaplar ileride oluşturulacak Demokrasi ve İnsan Hakları Müzesi’ne konulacak.

8 Ocak 1993 : Aziz Nesin, “12 Eylül‘de 5 deli bir kuyuya taş attı, 60 milyon insan çıkaramıyor.” dedi.

8 Ocak 1996 : Evrensel gazetesi muhabiri Metin Göktepe (27) ölü bulundu.

8 Ocak 1996 : Antonov An-32 tipi bir kargo uçağı, Kinşasa’da (Zaire) bir pazar yerine düştü: 350 kişi öldü.

8 Ocak 1997 : 25 Şubat tarihinde ölen ünlü İşadamı Vehbi Koç’un çalınan naaşı, Zincirlikuyu Mezarlığı’nda bulundu ve çalanlar yakalandı. Koç’un naaşı, 10 Ocak’ta ikinci kez toprağa verildi.

8 Ocak 2003 : THY’nin İstanbul-Diyarbakır seferini yapan RC-100 tipi uçağı, Diyarbakır’a inişi sırasında düştü: 74 kişi öldü, 3 kişi yaralanarak kurtuldu.

8 Ocak 2003 : Amerika Birleşik Devletleri, Afganistan’da askeri üsler kurmaya başladı.

8 Ocak 2006 : Film yönetmeni Özdemir Birsel (77) hayatını kaybetti. 

8 Ocak 2008 : İstanbul Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmenliğine Orhan Alkaya getirildi.

8 Ocak 2010 : Halep ile Gaziantep arasında konulan yolcu treni ilk seferini yaptı.

8 Ocak 2014 : Sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu Selçuk Uluergüven, yaşamını yitirdi. (d. 1941)

8 Ocak 2016 : AKP Hükümeti tarafından, memurların cuma namazı kılması için mesai saatlerinde ayarlama yapıldı. Resmi Gazete‘te yayımlanan genelge laikliğe aykırı bulundu.

8 Ocak 2016 : 8 gündür komada bulunan Vatan Partisi Öncü Gençlik Niğde İl Başkanı Ufuk Dündaroğlu (23) hayatını kaybetti.

8 Ocak 2017 : İran‘ın eski Meclis Başkanı ve Cumhurbaşkanlarından Ali Ekber Haşimi Rafsancani (82) geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti. Rafsancani, Humeyni’den sonra gelen Ali Hamaney gibi önemli devrim liderlerdendi. 

8 Ocak 2020 : İran ile Ukrayna arasında, Ukrayna Uluslararası Havayolları 752 sefer sayılı uçuşu gerçekleştiren, Tahran İmam Humeyni Uluslararası Havalimanı’ndan havalanan Boeing 737 tipi uçak, kalkıştan kısa bir süre sonra havada alev alarak pist yakınına düştü ve kaza sonrası yolcu ve mürettebatın da içinde bulunduğu 176 kişinin tamamı hayatını kaybetti. Daha sonra uçağın İran tarafından fırlatılan uçaksavar füzesi tarafından düşürüldüğü ortaya çıktı.

8 Ocak 2020 : İran, ABD’nin Irak’ta Anbar eyaletindeki Ayn el Esad hava üssüne ve Erbil’de Amerikan askerlerinin bulunduğu noktalara en az 22 füze attı. Saldırıda 80’e yakın askerin hayatını kaybettiği açıklandı. ABD can kaybını yalanladı. İran saldırıyı Süleymani’nin ölüm saatinde ve saldırının gerçekleştiği üsse yapıldığını açıkladı. Süleymani de bu saatte memleketi Kirman’da toprağa verildi. Süleymani için İran’ın 5 şehrinde cenaze töreni düzenlenmiş, ülke çapında milyonlar ayağa kalkmıştı.

8 Ocak 2020 : İran’ın ABD hedeflerini vurmasından 4 saat sonra Tahran’da Ukrayna’ya gitmekte olan bir yolcu uçağı İran tarafından yanlışlıkla füzeyle vuruldu. Olayda 176 kişi hayatını kaybetti. İran hatasını kabul etti. Kişi başına 150 bin dolar tazminat vereceğini açıkladı.

8 Ocak 2020 : Rusya Devlet Başkanı Putin ile Cumhurbaşkanı Erdoğan İstanbul’da bir araya geldi. Ağırlıklı olarak Libya meselesi görüşüldü. 

8 Ocak 2021 : Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB), Ticaret Bakanlığının desteği, oda ve borsaların katkılarıyla ABD Chicago’da kurduğu Türkiye Ticaret Merkezi’nin açılışı yapılacak. Chicago’da kurulan Türkiye Ticaret Merkezi, Türk şirketleri için ofis, depo, showroom, lojistik gibi fiziki hizmetlerin yanı sıra pazara giriş, şirket kuruluşu, satış ve pazarlama desteği, tedarik zinciri yönetimi ve satış sonrası hizmetler verilecek.

8 Ocak 2021 : Türkiye’nin beşinci nesil haberleşme uydusu Türksat 5A, Türkiye saatiyle 05.15’de SpaceX firmasına ait Falcon 9 roketiyle ABD/Florida eyaletinde bulunan Cape Canaveral üssünden uzaya fırlatıldı. Türksat 5A’nın, 31 derece doğu yörüngesindeki konumuna ulaşmak için yapacağı yolculuğun yaklaşık dört ay sürmesi ve bu yılın ikinci çeyreğinde hizmete başlaması hedefleniyor.