Tarihte Bugün: 4 Ocak

Dünya Braille Günü

Günberi (perihelion)

Dünya Hipnoz Günü

4 Ocak 1609 : 17. yüzyılda yapımına başlanan Sultanahmet Câmii’nin temeli bugün atıldı. Caminin yapımı 1616′da tamamlanmıştır.

4 Ocak 1643 : İngiliz matematikçi ve modern fiziğin kurucusu, astronom, mucit, filozof, ilahiyatçı Isaac Newton, İngiltere’de doğdu. (ö. 1727)

4 Ocak 1809 : Fransız eğitimci, görme engellilerce yaygın olarak kullanılan ve kendi adıyla anılan Braille alfabesini, baskı ve yazı tekniğini icat eden Louis Braille, Paris’in yakınındaki Coupvray köyünde doğdu. (ö. 1852) Her yıl 4 Ocak tarihinde, Braille yazısının mucidi Louis Braille’in doğum gününde Dünya Braille Günü veya Dünya Kabartma Yazı Günü olarak kutlanır.

4 Ocak 1885 : İlk başarılı apandisit ameliyatı, Dr. William W. Grant tarafından, hastası Mary Gartside’a gerçekleştirildi.

4 Ocak 1896 : Utah, Amerika Birleşik Devletleri’nin 45. eyaleti oldu.

4 Ocak 1911 : Osmanlı Devleti döneminde sadrazam sarayı olan Babıâli yani hükümet merkezi yangını. Yangında Şura-yı Devlet ve Dahiliye Nezareti ile Mektubcu, Teşrifatçı, Beylikçi, Sadaret Kalemi daireleri ve Vakanüvis daireleri tamamen yandı.

4 Ocak 1918 : Rusya, Finlandiya’nın bağımsızlığını tanıdı.

4 Ocak 1926 : İstanbulspor, Kemal Halim Gürgen tarafından kuruldu.

4 Ocak 1927 : Şair yazar Süleyman Nazif (57) hayatını kaybetti. Nazif, İstanbul’un işgalinde cesur tavır alan ender şahsiyetlerdendi… (d. 1870)

4 Ocak 1932 : Hindistan’da, Britanya’lılara karşı verdiği mücadeleler nedeniyle Mahatma Gandhi tutuklandı.

4 Ocak 1939 : Japonya’da faşist Hiranuma Kiichirō başbakan oldu.

4 Ocak 1944 : Sovyet askerleri, savaş öncesinin Polonya sınırını geçti.

4 Ocak 1948 : Myanmar Birliği Cumhuriyeti veya bilinen adıyla Burma (Myanmar), Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını kazandı.

4 Ocak 1951 : Çin ve Kuzey Kore birlikleri, Seul’ü işgal etti.

4 Ocak 1954 : Cumhurbaşkanı Celâl Bayar, Kayseri’de Türkiye’nin ilk İşçi Bankası’nı açtı.

4 Ocak 1960 : Fransız filozof, yazar, gazeteci ve 1957 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Albert Camus, 46 yaşında bir trafik kazasında öldü. (d. 1913)

4 Ocak 1962 : Amerika Birleşik Devletleri Başkanı John F. Kennedy, Vietnam’a daha fazla asker göndereceklerini açıkladı.

4 Ocak 1963 : Müzik adamı, derlemeci Muzaffer Sarısözen (64) hayatını kaybetti. Sarısözen, at sırtında Anadolu’yu dolaşarak binlerce türkü derledi. Türk müziğine kazandırdı.( d. 1899)

4 Ocak 1965 : ABD doğumlu İngiliz şair, yayıncı, oyun yazarı, edebiyat eleştirmeni ve editör T. S. Eliot (Thomas Stearns Eliot), 76 yaşında Londra’da öldü. (d. 1888)

4 Ocak 1967 : Türkiye’de çıkarılan petrolün taşınması ve deniz tankerlerine yüklenerek rafinerilere iletilmesi amacıyla kurulan, 490 kilometre uzunluğundaki Batman-İskenderun petrol Boru Hattı hizmete açıldı.

4 Ocak 1967 : Türkiye-Irak Petrol Boru Hattı açıldı.

4 Ocak 1969 : Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) Genel Başkan Yardımcısı Hakkı Yılanlıoğlu, “Bu memleket Moskof uşaklarının değil, Ergenekon aslanlarınındır” dedi.

4 Ocak 1969 : Irk Ayrımcılığının Tüm Biçimlerinin Önlenmesi Uluslararası (IAOKS) Birleşmiş Milletler sözleşmesi imzalandı. Türkiye’nin de dahil olduğu sözleşme, 21 Aralık 1965’te Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilerek imzaya açılmış ve 4 Ocak 1969’da yürürlüğe girmiştir. Temmuz 2020 itibarıyla 88 imzacı ve 182 partiye sahiptir.

4 Ocak 1976 : Çanakkale’de antik Truva kentinin bulunduğu yere, 12 metre yüksekliğinde Truva Atı yapıldı.

4 Ocak 1979 : Anadolu Ekspresi ile Boğaziçi Ekspresi, Sincan yakınlarında çarpıştı. Kazada on dokuz kişi öldü, çok sayıda kişi yaralandı.

4 Ocak 1986 : İstanbul’da Kavacık ile Hisarüstü arasında, Asya ile Avrupa’yı Boğaziçi Köprüsü’nden sonra ikinci kez bağlayan asma köprü olan Fatih Sultan Mehmet Köprüsü yapımına 4 Ocak 1986’da başlandı.

FSM Köprüsü, dünyanın en büyük çelik asma köprüleri içinde 14. sırada yer almaktadır. Bu büyük proje 3 Temmuz 1988 tarihinde Başbakan Turgut Özal tarafından hizmete açılmıştır.

4 Ocak 1987 : Washington’dan Boston’a giden bir yolcu treni, bir başka trenle çarpıştı: 16 kişi öldü.

4 Ocak 1990 : Pakistan’ın Sindh bölgesinde bir yolcu treni, bir yük treni ile çarpıştı: 300 kişi öldü.

4 Ocak 1991 : Zonguldak’ta maden ocaklarında genel grev kararı alındı ve ‘Büyük Madenci Yürüyüşü’ başladı. 

4 Ocak 1996 : Ümraniye E-Tipi Cezaevi’nde çıkan olaylara askerlerin müdahalesi sonucu 3 kişi öldü, 67 kişi yaralandı.

4 Ocak 2004 : Afganistan’da büyük meclis Loya Jirga, yeni anayasayı kabul etti.

4 Ocak 2004 : Gürcistan’da “Kadife Devrim” öncülerinden Mihail Saakaşvili, Eduard Şevardnadze’nin yerine devlet başkanı seçildi.

4 Ocak 2006 : İsrail Başbakanı Ariel Şaron beyin kanaması geçirerek komaya girdi. Yeni parti Kadima’nın 28 Mart’taki seçim zaferinden sonra Ehud Olmert, İşçi Partisi lideri Amir Peretz ile yeni hükümeti kurdu ve başbakan oldu. Ariel Şaron, 11 Ocak 2014 tarihinde 8 senelik bitkisel hayatın ardından yaşamını yitirdi. (d. 1928)

4 Ocak 2010 : Dünyanın en yüksek gökdeleni unvanını elde eden Dubai’deki Burç Halife’nin inşası 4 Ocak 2010 tarihinde tamamlandı.

4 Ocak 2016 : Uluslararası Futbol Tarihi ve İstatistikleri Federasyonu (IFFHS), Cüneyt Çakır’ı 2015 yılının en iyi 3. hakemi seçti

4 Ocak 2017 : Yerli imkanlarla üretilen 19’uncu T-129 ATAK helikopteri, TAI’deki törenle Türk Silahlı Kuvvetlerine (TSK) teslim edildi.

4 Ocak 2018 : CHP’li Beşiktaş Belediye Başkanı Murat Hazinedar, İçişleri Bakanlığı tarafından görevinden uzaklaştırıldı.

4 Ocak 2020 : Türkiye İstatistik Kurumu, 2020 yılı enflasyon oranını açıkladı. Türkiye’de enflasyon Aralık 2020’de yüzde 1,25 artarken, yıllık bazda yüzde 14,60 oldu. Son 6 aylık enflasyon yüzde 8,37 olarak belirlendi. Buna göre memur maaşlarına yüzde 7,36, SSK ve Bağkur emeklilerinin maaşlarına ise yüzde 8,36 zam yapılacak.

4 Ocak 2020 : Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, 2015’te AKP milletvekili aday adayı olan Prof. Dr. Melih Bulu’yu Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğü görevine ataması, üniversite öğrencileri tarafından protesto edildi.

4 Ocak 2022 : Kazakistan’da hükümetin akaryakıt fiyatlarına uygulanan tavan fiyatı kaldırması ve fiyatların yükselmesi, ülke genelinde protestolara neden oldu. Hükümet zammı geri çekti ancak olaylar durmadı. Büyüyen akaryakıt zammı protestolarının ardından, gösterilerin odak noktaları olan ülkenin en büyük kenti Almati’de batıdaki Mangistau bölgesinde iki haftalık olağanüstü hal (OHAL) ilan edildi.