Tarihte Bugün: 4 Haziran

Kuzey Rüzgârları

Alışveriş Sepeti Günü

M.Ö. 4 Haziran 781 : Tarihte ilk kez bir güneş tutulması Çin’de kayıtlara geçti.

4 Haziran 1783 : Montgolfier Kardeşler, sıcak hava balonlarını halka tanıttılar ve ilk uçuşu gerçekleştirdiler.

4 Haziran 1086 : Anadolu Selçuklu Devleti’nin kurucusu ve Kutalmış Bey’in oğlu Kutalmışoğlu Süleyman Şah veya kısaca Kutalmışoğlu, hayatını kaybetti.

4 Haziran 1844 : Almanya’da Silezya bölgesinde dokumacılar ayaklandı.

4 Haziran 1876 : 30 Mayıs 1876 Darbesi ile tahttan indirilen 32. Osmanlı Padişahı Abdülaziz, gözaltında bulundurulduğu Feriye Sarayları’nda bilekleri kesilmiş olarak ölü bulundu. Doktorlar tarafından intihar ettiğine karar verilmişse de, yaygın kanı öldürüldüğü yönündedir.

4 Haziran 1878 : Kıbrıs’ın idaresinin geçici olarak Birleşik Krallık’a bırakıldığı “Kıbrıs Antlaşması” imzalandı. 16 Ağustos 1960 tarihine kadar sürecek olan ve Britanya Kıbrısı olarak adlandırılan idare kuruldu.

4 Haziran 1917 : ABD’nin New York şehrinde, Columbia Üniversitesi tarafından gazetecilik, edebiyat ve müzik gibi alanlarda verilen Pulitzer Ödülleri ilk kez verilmeye başlandı.

4 Haziran 1930 : Türk Tarih Kurumu’nun temelini oluşturan Türk Tarihi Tetkik Heyeti ilk toplantısını yaptı. Ekip, 16 kişiden oluşuyordu. Heyet Başkanlığına Tevfik Bey (Bıyıklıoğlu) seçildi.

4 Haziran 1931 : Arap lider, Mekke Şerifi ve Hicaz Kralı Şerif Hüseyin (Hüseyin bin Ali), Ürdün’de hayatını kaybetti. (d. 1852)

4 Haziran 1932 : Türkiye’deki yabancıların kamu işlerinde çalışması yasaklandı.

4 Haziran 1933 : Türk Edebiyatında sembolizm veya simgecilik akımının öncülerinden şair Ahmet Haşim, 46 yaşında İstanbul’da hayatını kaybetti. (d. 1884)

4 Haziran 1936 : Fransa’da seçimleri sol kazandı. Halk Cephesi ittifakının lideri sosyalist Léon Blum Başbakan oldu.

4 Haziran 1937 : Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankası Kanunu, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi.

4 Haziran 1940 : II. Dünya Savaşı: Alman güçleri Paris’e girdi. Şehri, ancak 10 gün sonra (14 Haziran 1940) tam olarak kontrol altına alabileceklerdir.

4 Haziran 1940 : Winston Churchill’in, Dunkirk tahliyesinden sonra yaptığı “Denizlerde ve okyanuslarda savaşacağız” konuşması

“Sonuna kadar devam etmeliyiz. Fransa’da savaşmalıyız, denizlerde ve okyanuslarda savaşmalıyız, artan özgüvenimiz ve havacılıkta büyüyen gücümüzle savaşmalıyız, adamızı savunmalıyız, bedeli ne olursa olsun. Sahillerde savaşacağız, çıkarma bölgelerinde savaşacağız, arazide ve sokaklarda savaşacağız, tepelerde savaşacağız; asla teslim olmayacağız…”

4 Haziran 1944 : II. Dünya Savaşı: Roma, Müttefikler’in eline geçti ve Mihver Devletleri’nin kaybettiği ilk başkent oldu.

4 Haziran 1944 : II. Dünya Savaşı sırasında Alman savaş gemileri, ticaret gemisi biçimine sokularak Boğazlar’dan geçiyordu. Birleşik Krallık bu durumu Türkiye nezdinde protesto etti.

4 Haziran 1946 : Juan Peron, Arjantin Cumhurbaşkanı oldu.

4 Haziran 1946 : Mısırlı sinema, dizi ve televizyon oyuncusu Mahmud Abdülaziz, Mısır’ın İskenderiye şehrinde dünyaya geldi. (ö. 12 Kasım 2016)

4 Haziran 1961 : ABD Başkanı John F. Kennedy ile SSCB Devlet Başkanı Nikita Kruşçev, Viyana’da bir araya geldi.

4 Haziran 1970 : İşadamı ve siyasetçi, Haziran 2019’dan bu yana İstanbul büyükşehir belediye başkanı Ekrem İmamoğlu, Trabzon’un Akçaabat ilçesine bağlı Cevizli köyünde doğdu.

4 Haziran 1970 : “Altın Portakal” Sinema Ödülünü, baş rolünü Yılmaz Güney’in oynadığı Bir Çirkin Adam filmi kazandı.

4 Haziran 1970 : Manisa’da aşırı sağcılar mini etekli kızlarla uzun saçlı ve favorili erkeklere saldırdı.

4 Haziran 1972 : California Üniversitesi profesörlerinden siyah eylemci Angela Yvonne Davis, gizli örgüt kurmak, cinayet ve adam kaçırma suçlarından beraat etti. Jürinin bütün üyeleri beyazdı.

4 Haziran 1973 : ATM’nin (Bankamatik) patenti alındı. ATM cihazı Türkiye’ye ilk defa 1982 yılında Türkiye İş Bankası tarafından, Bankamatik ismiyle kuruldu.

4 Haziran 1973 : Yavuz Zırhlısı, Gölcük’te yapılan törenle Donanma’dan çıkarıldı.

4 Haziran 1974 : Uluslararası Hukukçular Komitesi, Uganda’da İdi Amin’in iktidarı ele geçirmesinden bu yana 250 bin kişinin öldürüldüğünü açıkladı.

4 Haziran 1975 : Amerikalı oyuncu, film yapımcısı ve hayırsever Angelina Jolie, Los Angeles’ta bugün dünyaya geldi.

4 Haziran 1979 : 105 kişinin hayatını kaybettiği Kahramanmaraş Olayları sanığı 885 kişinin davası başladı.

4 Haziran 1981 : Millî Güvenlik Konseyi’nin ölüm cezasını onayladığı sağ eylemci Cevat Karakaş idam edildi.

4 Haziran 1986 : İzmir 9 Eylül Üniversitesi’nde bir kız öğrenci, Ramazan günü okula askılı elbiseyle geldiği gerekçesi ile, polis tarafından dövüldü.

4 Haziran 1989 : Polonya’da ilk serbest seçimler yapıldı. Seçimleri Dayanışma Sendikası kazandı.

4 Haziran 1989 : 15 Nisan’dan beri süregelen Pekin’deki Tiananmen Meydanı’ndaki rejim aleyhtarı göstericilere, Çin Halk Kurtuluş Ordusu müdahale etti. Çok sayıda gösterici öldü, 7000’den fazla gösterici de yaralandı.

4 Haziran 1990 : Türkiye Birleşik Komünist Partisi (TBKP) resmen kuruldu.

4 Haziran 1992 : III. İzmir İktisat Kongresi toplandı.

4 Haziran 1994 : İki heykeli, Türk örf ve adetlerine uygun olmadığı gerekçesiyle kaldırtan Ankara Belediye Başkanı Melih Gökçek, “böyle sanatın içine tükürürüm” dedi.

4 Haziran 1994 : İslam toplumunda kadınların baskı altında olduğunu söyleyen Bangladeşli yazar Teslime Nesrin, radikal dinciler tarafından ölümle tehdit edildi.

4 Haziran 1995 : 12 Eylül döneminde kapatılmış olan Adalet Partisi yeniden kuruldu.

4 Haziran 1997 : Irak’ın kuzeyinde terör örgütü PKK’ya karşı yürütülen Çekiç Harekatı’na katılan askeri bir helikopter, Zap Kampı yakınlarında düştü. Hakkâri’de görevli sekiz subay, iki astsubay ve bir er öldü.

4 Haziran 1998 : Karadeniz Ekonomik İşbirliğini (KEİ) uluslararası bir örgüte dönüştüren KEİ Şartı, 11 ülke tarafından Ukrayna’nın Yalta kentinde imzalandı.

4 Haziran 2001 : Gaffar Okkan suikastıyla ilgili olarak, Hizbullah mensubu biri kadın 10 kişi yakalandı.

4 Haziran 2006 : Peru’da başkanlık seçimlerinin ikinci turunda, sosyal demokrat Alan García zaferini ilan etti ve Alejandro Toledo’nun yerine Devlet Başkanı oldu.

4 Haziran 2009 : Rahşan Ecevit, kurucusu olduğu Demokratik Sol Parti (DSP)’den istifa etti.

4 Haziran 2021 : FETÖ’nün futbolda şike soruşturmasında kumpas kurduğu iddiasıyla süren 88 sanığın yargılandığı davada karar açıklandı. Eski Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca’ya 1406 yıl hapis cezası verildi.

4 Haziran 2021 : Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 135 milyar metreküplük yeni bir doğal gaz keşfini açıkladı. Erdoğan konuşmasında “Karadeniz’deki toplam gaz keşfimiz 540 milyar metreküpe ulaştı.” dedi.