Tarihte Bugün: 3 Ocak

Verem Savaş Eğitimi Haftası (03-09 Ocak)

3 Ocak 1496 : Leonardo da Vinci bir uçma makinesini test etti, fakat başarısız oldu.

3 Ocak 1501 : 15. yüzyıl Özbek şairi, Türk diline değer kazandıran bilgin ve devlet adamı olan Ali Şîr Nevaî, 1501 yılında doğduğu şehir olan Herat’ta yaşamını yitirdi.

3 Ocak 1521 : Martin Luther, Roma Katolik Kilisesi tarafından aforoz edildi.

3 Ocak 1777 : Amerikalı General George Washington, İngiliz General Charles Cornwallis’i Princeton Muharebesi’nde yenilgiye uğrattı.

3 Ocak 1798 : Divan edebiyatı şairi ve mutasavvıf Şeyh Galip (Galib Mehmed Esad Dede), 1798’de yaşamını yitirdi. Galata Mevlevîhânesi’nin avlusunda yer alan türbeye defnedildi. (d. 1757)

3 Ocak 1888 : Kaliforniya’daki Lick Gözlemevi’nde hizmete giren 91 cm çapındaki yeni teleskop, Dünyanın o güne kadarki en büyük teleskobu olma unvanını aldı.

3 Ocak 1889 : Alman filolog, filozof, kültür eleştirmeni, şair ve besteci Friedrich Wilhelm Nietzsche, akli dengesini yitirdi.

3 Ocak 1892 : Dünya çapında popüler “Hobbit” ve “Yüzüklerin Efendisi” gibi fantastik kurgu eserleriyle tanınan İngiliz yazar, şair, filolog ve akademisyen John Ronald Reuel Tolkien, Güney Afrika’nın Afrikaans dili konuşulan bir bölgesi olan Bloemfontein’da dünyaya geldi. (ö. 2 Eylül 1973) Tolkien Derneği tarafından her yıl 3 Ocak JRR Tolkien Günü olarak kutlanır.

3 Ocak 1914 : Enver Paşa, mirliva rütbesiyle Harbiye Nazırlığı’na atandı.

3 Ocak 1917 : Ardahan Arap Camii’nde, 373 Türk, Ermeni çeteciler tarafından camiiyle birlikte yakıldı.

3 Ocak 1920 : Türkiye, Ermenistan’la barış anlaşması yaptı.

3 Ocak 1922 : Mersin‘in Fransız işgalinden kurtuluş günü. Ankara Antlaşması’nın imzalanmasından sonra, Fransızlar işgal altında tuttukları şehirleri boşalttılar. Fransızlar 27 Aralık 1921 tarihinde Tarsus’u terkettiler. Adana’daki Türk alayının bir taburu ve bir süvari bölüğü Tarsus’a, 3 Ocak 1922’de de Mersin’e girdi, böylece Mersin ve Tarsus’un düşman işgalinden kurtuluşu sağlanmış oldu.

3 Ocak 1924 : Mısır’da Luksor’daki tapınakta Tutankamon’un taş lahdi bulundu.

3 Ocak 1925 : İtalya’da Benito Mussolini, bütün yetkileri elinde topladı.

3 Ocak 1928 : Nikaragua’da Augusto César Sandino önderliğindeki yurtseverler ayaklandı. Amerika Birleşik Devletleri 1000’den fazla deniz piyadesini savaşmak üzere gönderdi.

3 Ocak 1928 : Türkiye’nin 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in eşi Nazmiye Demirel, 3 Ocak 1928’de Isparta’nın Atabey ilçesine bağlı İslamköy’de doğdu. (ö. 2013)

3 Ocak 1930 : Atatürk, Mili İktisat ve Tasarruf Cemiyeti‘ne ilk üye oldu.

3 Ocak 1933 : İlahiyatçı, İslam hukukçusu ve din adamı, Diyanet İşleri 12. Başkanı Süleyman Ateş, Elazığ’ın Tadım Köyü’nde dünyaya geldi.

3 Ocak 1943 : Avukat, siyasetçi ve devlet adamı, Türkiye Büyük Millet Meclisi 23. Başkanı Köksal Toptan, Rize’de dünyaya geldi.

3 Ocak 1945 : Türkiye, Japonya ile ilişkilerini kesmeye karar verdi.

3 Ocak 1946 : II. Dünya Savaşı sırasında Birleşik Krallık’ta Nazi yanlısı yayınlar yapan William Joyce vatana ihanet suçundan Londra’da idam edildi.

3 Ocak 1952 : Erzurum ve Hasankale’de deprem: 69 kişi öldü, 299 kişi yaralandı.

3 Ocak 1956 : Avustralya asıllı Amerikalı aktör, Oscar ve Altın Küre ödüllü yönetmen ve yapımcı Mel Gibson, ABD-New York’ta doğdu.

3 Ocak 1959 : Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Eisenhower, Alaska’nın 49. eyalet olarak Birleşik Devletler’e katıldığını açıkladı.

3 Ocak 1961 : Amerika Birleşik Devletleri, Küba ile ilişkilerini kesti.

3 Ocak 1961 : Basın İlân Kurumu (BİK) kuruldu. 

3 Ocak 1961 : Bağımsız bir Kürt devleti kurmak istemekle suçlanan 49 kişinin yargılanmasına Ankara’da başlandı.

3 Ocak 1962 : Papa XXIII. Ioannes, Küba Devrimi’nin önderi Fidel Castro’yu aforoz etti.

3 Ocak 1969 : Formula 1 Dünya Şampiyonluğu’na ulaşan ve 7 kez dünya şampiyonu olan ilk Alman pilot Michael Schumacher, Almanya’nın Köln şehri yakınlarında Hürth-Hermülheim’de doğdu.

3 Ocak 1976 : Uluslararası Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi yürürlüğe girdi.

3 Ocak 1977 : Beylerbeyi’ndeki tarihi Halil Paşa Yalısı yandı.

3 Ocak 1978 : Hindistan’da İndira Gandhi, Kongre Partisi’nden çıkarıldı.

3 Ocak 1983 : Diyarbakır’da 7 katlı, 28 daireli bir apartman çöktü; enkazdan 83 ceset çıkarıldı.

3 Ocak 1986 : İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda (İMKB) hisse senetleri alım satımı başladı.

3 Ocak 1987 : Türkiye’de ilk serbest bölge Mersin Serbest Bölgesi olarak 3 Ocak 1987 yılında kuruldu.

3 Ocak 1988 : Margaret Thatcher, 20. yüzyılda Birleşik Krallık’ın en uzun süre görevde kalan Başbakanı unvanını aldı. Sonraki iki yıl daha bu görevde kalmaya devam edecektir.

3 Ocak 1990 : İbrahim Balaban’ın “Göç” adlı tablosu 45 milyon TL’ye satıldı; bu yaşayan bir ressamın eserine ödenen en yüksek fiyat oldu.

3 Ocak 1990 : Devrik Panama Devlet Başkanı Manuel Noriega, Panama City’de son 10 gündür sığındığı Vatikan Elçiliği’nde, Amerika Birleşik Devletleri güçlerine teslim oldu.

3 Ocak 1991 : Türkiye genelinde yüz binlerce işçi, 1 günlük işe gitmeme eylemi yaptı. DGM eylem hakkında soruşturma başlattı.

3 Ocak 1993 : Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George H. W. Bush ve Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, stratejik nükleer silahlarda indirimi öngören START-2 anlaşmasını imzaladılar.

3 Ocak 1994 : Tupolev Tu-154 tipi bir Rus yolcu uçağı, kalkışından hemen sonra İrkutsk’da (Rusya) düştü: 125 kişi öldü.

3 Ocak 2004 : Mısır’ın özel havayolu şirketi Flash Air’e ait Boeing 737 tipi yolcu uçağı Kızıldeniz’e düştü: 148 kişi öldü.

3 Ocak 2009 : İsrail Ordusu, Gazze Şeridi’ne yönelik kara harekatına başladı.

3 Ocak 2016 : Türk iş insanı, Toprak Holding Kurucusu Halis Toprak, Fransa’nın Nice şehrinde kalp rahatsızlığından dolayı kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti. (d. 1938)

3 Ocak 2020 : İran Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı Kudüs Gücü Komutanı Tümgeneral Kasım Süleymani ve Haşdi Şabi Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi el-Mühendis’e Bağdat Havaalanı çıkışında ABD İHA’sıyla hava saldırısında bulunuldu. Suikastte Süleymani ve Mühendis’in yanı sıra Süleymani’nin damadı ile Haşdi Şabi Halkla İlişkiler ve Protokol Sorumlusu Muhammed Rıza Cabiri, Hasan Abdulhadi, Haşdi Şabi üyeleri Haydar Ali, Muhammed eş Şibani ve Samir Abdullah toplam 9 kişi hayatını kaydedildi. Olay büyük yankı yarattı. İran saldırının intikamının mutlaka alınacağını belirtti.

3 Ocak 2020 : Libya‘ya asker göndermeye ilişkin yasa tasarısı TBMM‘de kabul edildi. 

3 Ocak 2021 : Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Aralık ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) bir önceki aya göre yüzde 13,58 arttığını, TÜFE’nin yıllık bazda ise yüzde 36,08’e yükseldiğini açıkladı. Böylece yıllık enflasyon, Eylül 2002’den bu yana en üst düzeye yükseldi.

3 Ocak 2021 : Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) Aralık ayı tüketici fiyat endeksi hesaplamalarına göre Aralık’ta enflasyon yüzde 19,35 oldu. Günlük fiyat değişimleriyle hesaplanan enflasyon yıllık bazda ise yüzde 82,81 olarak açıklandı.

3 Ocak 2021 : Teknoloji devi Apple bu Pazartesi günü dünyada 3 trilyon doları aşan ilk şirket oldu. Diğer bir ifadeyle eğer Apple bir ülke olsaydı, dünyanın en büyük beşinci ekonomisi olurdu, Almanya’yı takip eder, ancak Birleşik Krallık’ın önünde olurdu.

3 Ocak 2023 : Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2022 Enflasyon rakamlarını açıkladı. TÜİK’e göre tüketici enflasyonu Aralık’ta aylık yüzde 1,18 artarken, yıllık bazda yüzde 64,27 oldu. ENAG’a göre ise Aralık enflasyonu yüzde 5,18, yıllık enflasyon yüzde 137,55 olarak açıklandı.