Tarihte Bugün: 29 Ekim

Kızılay Haftası (29 Ekim – 4 Kasım Haftası)

Dünya Sedef Hastaları Günü

Dünya İnme Günü

29 Ekim Cumhuriyet Bayramı

29 Ekim 1787 : Mozart’ın Don Giovanni operası ilk kez olarak Prag Ulusal Tiyatro’da sahnelendi.

29 Ekim 1859 : İspanya, Fas’a savaş ilan etti.

29 Ekim 1863 : Cenevre’de toplanan 16 ülke, Uluslararası Kızılhaç’ın kurulmasına karar verdi.

29 Ekim 1888 : Britanya İmparatorluğu, Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, İspanyol İmparatorluğu, Fransa, İtalya, Hollanda, Rus İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu arasında, İstanbul Antlaşması’nın (Convention of Constantinople) nihai metni imzalandı. Buna göre, ilgili devletlerin gemileri hem savaş hem de barış zamanında Süveyş Kanalı’ndan geçebilecekler.

29 Ekim 1901 : Amerika Birleşik Devletleri Başkanı William McKinley’in suikastçısı Leon Czolgosz elektrikli sandalyede idam edildi.

29 Ekim 1907 : Mustafa Kemal, 322 numaralı üye olarak Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne girdi. 

29 Ekim 1913 : Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti yıkıldı.

29 Ekim 1914 : Amiral Souchon liderliğindeki Goeben (Yavuz), Breslau (Midilli) ve dokuz Osmanlı savaş gemisinden oluşan bir donanma Rus liman ve gemilerini bombalayarak Osmanlı’nın I. Dünya Savaşı’na girmesine neden oldu.

29 Ekim 1919 : Britanya birlikleri Antep’i Fransızlara teslim edilerek geri çekildi.

29 Ekim 1923 : Cumhuriyet ilan edildi. Cumhuriyet Bayramı:Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 29 Ekim 1923 günü gerçekleşen oturumunda Mustafa Kemal’in hazırladığı anayasa değişikliği teklifinin kabul edilmesiyle Türkiye Devleti’nin yönetim şeklinin Cumhuriyet olarak belirlendi. Mustafa Kemal Atatürk ilk Türkiye cumhurbaşkanı seçildi.

29 Ekim 1924 : Milletler Cemiyeti Konseyi’nde, Türkiye-Irak sınırı, Musul’u Irak’ta bırakacak biçimde saptandı.

29 Ekim 1926 : Siyasetçi, mühendis, akademisyen ve Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Necmettin Erbakan, Sinop’da dünyaya geldi. (ö. 2011)

29 Ekim 1927 : Irak’ta yapılan kazılarda, Ur kenti yakınlarında 5 bin yıl öncesine ait olduğu belirlenen bir molekül takımı bulundu.

29 Ekim 1929 : New York Menkul Kıymetler Borsası çöktü; Amerika Birleşik Devletleri’nde ekonomik depresyonun başlangıcı.

29 Ekim 1930 : Ankara’daki Cumhuriyet Bayramı törenlerine Yunanistan başbakanı Venizelos da katıldı.

29 Ekim 1933 : Türkiye cumhurbaşkanı Mustafa Kemal, Cumhuriyet’in ilanının 10. yılı münasebetiyle nutkunu okudu.

29 Ekim 1942 : Uzun yıllar yarım saatlik doğa resimleri yaptığı “Resim Sevinci” programıyla tanınan Amerikalı ressam, sanat eğitmeni ve televizyoncu Bob Norman Ross, Florida’nın Daytona Beach şehrinde dünyaya geldi. (ö. 4 Temmuz 1995)

29 Ekim 1943 : Tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, şair ve eğitmen Müjdat Gezen, bugün doğdu.

29 Ekim 1954 : Dr. Hikmet Kıvılcımlı, Vatan Partisi’ni kurdu.

29 Ekim 1956 : İsrail Ordusu, Mısır sınırını geçerek Sina Yarımadası’nı işgal etti.

29 Ekim 1960 : Cassius Clay (daha sonra Muhammet Ali) Louisville, Kentucky’de ilk profesyonel maçını kazandı.

29 Ekim 1960 : Millî Birlik Komitesi’nin 147 öğretim üyesini görevden almasına tepkiler sürüyor. Ankara Üniversitesi rektörü Suut Kemal Yetkin istifa etti.

29 Ekim 1961 : Suriye, Birleşik Arap Cumhuriyeti’nden ayrıldı.

29 Ekim 1961 : İlk yerli otomobil ‘Devrim‘,  Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel‘e armağan edildi. 

29 Ekim 1967 : Montreal’deki Expo 67 Dünya Fuarı kapandı. Fuarı 50 milyonun üzerinde insan ziyaret etmişti.

29 Ekim 1969 : İki bilgisayar arasındaki ilk bağlantı gerçekleştirildi. Bu bağlantı İnternet’in öncüsü olan ARPANET üzerinden yapıldı.

29 Ekim 1987: İlk yerli yapım F-16 uçağı, Cumhuriyet Bayramı törenlerinde uçuruldu. 

29 Ekim 1992 : Türkiye ile Irak’ın kuzeyi arasında stratejik öneme sahip Sinhat Boğazı, TSK’nın eline geçti. Çatışmalarda 90 silahlı militan öldürüldü.

29 Ekim 1992 : Kazakistan ve Türkmenistan, ilk Büyük Elçiliklerini Ankara’da açtılar.

29 Ekim 1998 : THY’nin Adana-Ankara seferini yapan Boeing 737 tipi uçağı, 33 yolcu ve 6 kişilik mürettebatıyla kaçırıldı. Uçağı kaçıran Erdal Aksu, ölü ele geçirildi. Aksu’nun Diyarbakır’da 4 öğretmeni katletmekten aranan bir terörist olduğu belirlendi.

29 Ekim 1998 : Azerbaycan, Gürcistan, Kazakistan, Özbekistan ve Türkiye, Hazar ve Orta Asya petrollerinin Batı pazarlarına Bakü Tiflis Ceyhan Petrol Boru Hattı’yla ulaştırılmasına ilişkin Ankara Deklarasyonu’nu imzaladılar.

29 Ekim 1998 : Amerikalı astronot John Glenn 36 yıl aradan sonra 77 yaşında, Discovery mekiğiyle yeniden uzaya gitti.

29 Ekim 2000 : Ulusal Kanal yayın hayatına başladı. 

29 Ekim 2004 : AB‘nin ilk Anayasası Roma’da imzalandı. Türkiye adına Başbakan Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Abdullah Gül de anlaşmayı imzaladı. 

29 Ekim 2006 : Nijerya’nın başkenti Abuja’da Boeing 737 tipi bir yolcu uçağı kalkıştan hemen sonra 104 yolcusuyla düştü: 6 kişi kurtuldu.

29 Ekim 2013 : Marmaray açıldı ve ilk sefer Üsküdar’dan Yenikapı’ya düzenlendi.

29 Ekim 2018 : İstanbul Havalimanı açıldı. Havalimanının adı aynı gün İstanbul Havalimanı olarak açıklandı. İstanbul’da yapılan Yeni havalimanı için 3 Mayıs 2013’te ihale yapıldı. İGA yatırımcılarının oluşturduğu Cengiz, Mapa, Limak, Kolin, Kalyon Ortak Girişim Grubu (OGG), cumhuriyet tarihinin en yüksek teklifi olan 22,152 milyar euroluk bir teklif ile ilhaleyi kazandı. Ardından, projenin temeli 7 Haziran 2014 tarihinde atılmıştı.

29 Ekim 2021 : İstanbul Taksim’de bulunan Atatürk Kültür Merkezi yenilenen binasıyla tekrar hizmete girdi. Açılışı Cumhurbaşkanı Erdoğan yaptı. 

29 Ekim 2022 : Türkiye’nin otomobili Togg’un seri üretiminin yapılacağı Bursa Gemlik Kampüsü’nün resmi açılışı Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından yapıldı.

29 Ekim 2022 : Güney Kore’nin başkenti Seul’de Cadılar Bayramı kutlamaları sırasında çıkan izdihamda 151 kişi öldü, en az  82 kişi de yaralandı.