Tarihte Bugün: 10 Ocak

Türkiye Çalışan Gazeteciler Günü

Dünya Ziraat Mühendisleri Günü

10 Ocak 1861 : 19. yüzyılın ortalarında başlayan Amerikan İçşavaşı’nda; Florida, Birleşik Devletler’den ayrıldı, bağımsızlığını ilan etti.

10 Ocak 1863 : Dünyanın ilk metrosu olan Londra metrosunun Metropolitan adı verilen ilk hattı açıldı.

10 Ocak 1883 : Rus yazar Lev Tolstoy doğdu. 

10 Ocak 1900 : Dünya Şampiyonu Pehlivan Kara Ahmet, Paris’te “Şampiyonlar Şampiyonu” unvanını aldı.

10 Ocak 1916 : Osmanlı Ordusu Başkomutanı ve Harbiye Nazırı Enver Paşa, Meclis-i Mebusan‘da İngilizlerin Çanakkale’yi boşatması üzerin bir konuşma yaparak elde ettikleri zaferin önemini anlattı. 

10 Ocak 1919 : Medine müdafaası sona erdi. Medine’deki Osmanlı Garnizonu silah bırakan son muharip kuvvet oldu. I. Dünya Savaşı fiilen sona erdi.

10 Ocak 1919 : Britanyalılar, Bağdat’ı işgal etti.

10 Ocak 1920 : Hâkimiyet-i Milliye gazetesi Ankara‘da yayımlanmaya başlandı. 

10 Ocak 1920 : Milletler Cemiyeti kuruldu. ABD, Cemiyete katılmadı.

10 Ocak 1921 : Birinci İnönü Zaferi. Albay İsmet Bey komutasındaki Türk Ordusu, Yunan Ordusu ile İnönü’de karşı karşıya geldi. Yunan Ordusu yenildi. Zaferin ardından, Albay İsmet Bey, 1 Mart 1921’de generalliğe terfi ettirildi; TBMM Hükümetinin uluslararası itibarı da hızla yükseldi.

10 Ocak 1926 : Mustafa Kemal’e suikast girişiminde bulunan Çerkez Ethem’in asılma davası olan Heyet-i Fesadiye davası sonuçlandı. Olayda üç ayrı dava söz konusuydu. Çerkes Ethem’in Kuvâ-yi Seyyâresi’nin Bolşevik Taburu Komutanı İsmail Hakkı Bey; boşandığı eşini öldürten Miralay Osman; Kürt isyanıyla birlikte Ankara muhitinde bir isyan hareketine giriştiği gerekçesiyle Kırşehir Milletvekili Rıza Bey, idama mahkûm oldu.

10 Ocak 1929 : Zamanla 40 ayrı dilde yayımlanıyor olacak olan Belçikalı çizer Hergé tarafından yazılmış olan Tenten’in Maceraları adlı karikatür kitabı ilk kez yayımlandı.

10 Ocak 1933 : İspanya’da ayaklanmalar yaygınlaştı; sıkıyönetim ilan edildi.

10 Ocak 1944 : Türkiye’de ilk uçak fabrikasını kuran Nuri Demirağ’ın fabrikasında üretilen Türk yolcu uçağının ilk uçuş denemesi, Yeşilköy’de yapıldı.

10 Ocak 1945 : Anayasa dilinde yeni Türkçe kelimelerin kullanılması kabul edildi.

10 Ocak 1945 : Teşrinievvel, Teşrinisani, Kânunuevvel ve Kânunusani aylarının adları, Ekim, Kasım, Aralık ve Ocak olarak değiştirildi.

10 Ocak 1946 : Ankara Gazeteciler Cemiyeti kuruldu.

10 Ocak 1946 : Birleşmiş Milletler’in ilk Genel Kurulu, 51 ülkenin tamamının katılımıyla Londra’da toplandı.

10 Ocak 1947 : Demokrat Parti 1. Kongresi’nde, “Hürriyet Misakı” kabul edildi. Hürriyet misakı, Demokrat Parti’nin kuruluşunun ilk yıldönümünde (7 Ocak 1947) toplanan büyük kurultay sonunda yayımlanan bildirgedir.

10 Ocak 1951 : Hasankale-Horasan demiryolu ulaşıma açıldı.

10 Ocak 1957 : Harold Macmillan, Anthony Eden’in istifasının ardından Birleşik Krallık Başbakanı oldu.

10 Ocak 1959 : Atatürk dönemi İçişleri Bakanı Şükrü Kaya hayatını kaybetti.

10 Ocak 1961 : Çalışan Gazeteciler Bayramı. 212 sayılı Basın Kanunu kabul edildi. Yasayı protesto eden basın patronları 3 gün gazete çıkarmadı. Türk basın tarihine ‘Dokuz patron olayı’ olarak geçen ve gazetecilerin haklarının ilk kez yasal güvence altına alındığı gün 10 Ocak 1961’dir. Çalışan Gazeteciler Bayramı ilk kez 10 Ocak 1961’de kutlanmaya başlamıştır.

10 Ocak 1967 : Cumhuriyetçi Edward W. Brooke, Amerika Birleşik Devletleri Senatosu’nun ilk siyahi üyesi olarak görevine başladı.

10 Ocak 1968 : Milli Mücadele komutanlarından General Ali Fuat Cebesoy (86) hayatını kaybetti. (d. 1882)

10 Ocak 1969 : ABD merkezli dikiş makineleri üreticisi olan Singer Şirketi’nin Kartal Cevizli’deki Dikiş Makineleri Fabrikası, burada çalışmakta olan 450 işçi tarafından işgal edildi.

10 Ocak 1971 : 500’ü aşkın mülki amir Hükümeti protesto için eylem kararı aldı. Başbakan Süleyman Demirel bu nedenle bir genelge yayımladı. “Direnişe geçen memurlar suç işliyor” dedi.

10 Ocak 1972 : Askerî Yargıtay İkinci Dairesi 15 idam kararını bozdu. Ancak, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararlarını onayladı.

10 Ocak 1975 : Yeni İmar Kanunu yürürlüğe girdi.

10 Ocak 1978 : Sovyetler, Soyuz kapsülü içinde iki kozmonotu, Salyut VI laboratuvarıyla buluşmak üzere uzaya yolladı.

10 Ocak 1979 : İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi ülkesini terk etti. Mısır‘a yerleşti.

10 Ocak 1982 : Birleşik Krallık’de tarihin en düşük sıcaklığı -27.2 derece olarak ölçüldü. Bundan önce aynı sıcaklığa 11 Şubat 1895’te ulaşılmıştı.

10 Ocak 1983 : Türk Hava Yolları’nın Afyon uçağı Ankara’da düştü: 47 yolcu öldü.

10 Ocak 1984 : Alparslan Türkeş’in tahliye istemi 21. kez reddedildi.

10 Ocak 1984 : Kürtaj yasal hale geldi.

10 Ocak 1984 : Amerika Birleşik Devletleri ve Vatikan arasında 100 yılı aşkın bir aradan sonra diplomatik ilişkiler yeniden başladı.

10 Ocak 1985 : TRT‘de “Anı, devrim, özgürlük” gibi kelimeler yasaklandı.

10 Ocak 1988 : Yurt dışında basılan 440 yayının ülkeye girmesi yasaklandı.

10 Ocak 1990 : Basın alanında faaliyet gösteren “Time” ve sinema alanında faaliyet gösteren “Warner” şirketleri birleşerek Time Warner adını aldı.

10 Ocak 1991 : Amerika Birleşik Devletleri, Irak’a hava akınları ve füze saldırısı başlattı.

10 Ocak 1992 : Mehmet Ali Birand’ın sunduğu “32. Gün” programı, Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Yönetim Kurulu tarafından yayından kaldırıldı. Yapımcı Mehmet Ali Birand’la anlaşma feshedildi.

10 Ocak 1995 : TBMM televizyonu kuruldu ve oturumlar canlı olarak TRT-3’ten yayımlanmaya başladı.

10 Ocak 1996 : Avrasya feribotu, 4 silahlı kişi tarafından Trabzon Limanı’nda kaçırıldı.

10 Ocak 1998 : Anayasa Mahkemesi, Refah Partisi’nin kapatılmasına karar verdi.

10 Ocak 1999 : Susurluk davası kapsamında da aranan Haluk Kırcı yakalandı. Haluk Kırcı Ankara Bahçelievler’de 7 Türkiye İşçi Partisi (TİP) üyesi gencin öldürülmesiyle ilgili davada, 7 kez idam cezası almıştı.

10 Ocak 2001 : Wikipedia, Nupedia’nın bir parçası olarak hayata atıldı. Beş gün sonra farklı bir site oldu.

10 Ocak 2001 : Türksat 2A Uydusu 10 Ocak 2001 tarihinde uzaya fırlatıldı. Yerli yabancı televizyon kanalları ile diğer uydu hizmetleri veren Türksat 2A görev süresini 27 Eylül 2016 tarihinde tamamladı.

10 Ocak 2001 : Yazar Necati Cumalı (Doğ: 13 Ocak 1921) yaşamını yitirdi. Cumalı 2000’e Doğru dergisinde de yazarlık yapmıştı. 

10 Ocak 2002 : Merkez Bankası eski Başkanı Gazi Erçel hakkında, dalgalı kura geçilmeden önce bazı kurumlara toplam 5 milyar 188 milyon 900 bin ABD doları satarak, ‘görevini kötüye kullandığı’ gerekçesiyle dava açıldı.

10 Ocak 2006 : İran’ın nükleer programı uluslararası krize yol açtı. Tahran atom bombası sahibi olmak istediği iddialarını reddederken, nükleer programının sivil olduğunu ve programını geliştirmeye devam edeceğini açıkladı. 25 Ocak’ta Fransa, Birleşik Krallık ve Almanya ile ABD, İran’a ekonomik ve ticari yaptırımları kabul ettirmeye çalıştı, ama tasarı başlangıç aşamasında Rusya tarafından reddedildi.

10 Ocak 2012 : Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi, 12 Eylül askeri darbesine ilişkin dönemin Genelkurmay Başkanı, 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren ile emekli Orgeneral Tahsin Şahinkaya’nın “şüpheli” olarak yer aldığı iddianameyi kabul etti. İddianamede, Evren ve Şahinkaya için ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istendi.

10 Ocak 2012 : Emekli Orgeneral Hurşit Tolon, tutuksuz yargılandığı İkinci Ergenekon davası kapsamında tutuklandı.

10 Ocak 2020 : Yarı gölgeli Ay Tutulması meydana geldi ve Türkiye saati ile 20.05- 00.15 saatleri arasında hava açık olduğu yerlerde Türkiye’den izlenebildi. Saat 22:10’da maksimum tutulma anı gerçekleşti.

10 Ocak 2021 : Pakistan’da büyük elektrik kesintisi yaşandı, birkaç şehir ve 200 milyondan fazla insan karanlığa gömüldü.

10 Ocak 2021 : Doğu Karadeniz’de 4 ilde (Trabzon, Ordu, Giresun ve Artvin), 23 farklı noktada orman yangını çıktı. Yapılan açıklamada sabotaj olduğuna dair bir bulgunun olmadığı, bahçelerde kuruyan otlar yakıldığı ifade edildi.