Tarihte Bugün: 9 Ocak

9 Ocak’ta hangi gelişmeler oldu?, Tarihte Bugün:  9 Ocak, 9 Ocak’ta Ne Oldu, 9 Ocak’ta doğan ve hayatını kaybeden ünlü isimler,  9 Ocak’ta dünyada ve Türkiye’de neler yaşandı.

9 Ocak  1792 :  1787-1792 Osmanlı-Rus Savaşı sonunda, Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında 5 yıllık savaşın ardından 10 Ocak 1792 tarihinde Osmanlı-Rus barış antlaşması olan Yaş Antlaşması imzalandı.

9 Ocak  1839 : Fransız Bilimler Akademisi, Daguerreotype adı verilen bir fotoğrafçılık işlemini duyurdu.

9 Ocak  1853 : Osmanlı İmparatorluğu için “hasta adam” tabiri ilk kez Rus Çarı I. Nikolay tarafından kullanıldı.

9 Ocak  1900 : Mısır’da Kahire demiryolu tamamlandı ve ilk tren hizmete girdi.

9 Ocak  1900 : İtalya’da Lazio futbol takımı kuruldu.

9 Ocak 1905 : Rus Çarı’nın kışlık sarayı önünde eylem.

9 Ocak 1915 : İngiliz birlikleri Seddülbahir’den de çekildi. Böylece Çanakkale düşman birlikleri tarafından tamamen boşaltılmış oldu. İngiliz emperyalizmi karadan da Çanakkale’yi geçemedi… 

9 Ocak  1916 : Çanakkale Savaşı’nın bir parçası olan Seddülbahir Muharebeleri bitti.

9 Ocak 1920 : Kuva-yi Milliye komutanlarından Yahya Kaptan, Gebze’de İstanbul Hükümeti’nin adamlarınca öldürüldü.

9 Ocak  1921 : Yunan kuvvetleriyle İnönü mevzilerinde savunmada olan Ankara Hükümeti kuvvetleri arasında yapılan Birinci İnönü Muharebesi başladı.

9 Ocak  1922 : Hatay’ın Dörtyol ilçesi Fransız işgalinden kurtuldu. Mondros ateşkes antlaşmasından sonra 11 Aralık 1918’de işgal edilen Dörtyol’da Milli Mücadele’de İtilaf Devletleri güçlerine karşı ilk kurşun Dörtyol’un Karakese Beldesinde Ömer Hoca’nın Oğlu Mehmet (Kara Mehmet) tarafından Hatay ilinin Dörtyol İlçesi Karakese Beldesinde 19 Aralık 1918 tarihinde atılmıştı.

Bu olaydan birkaç gün sonra Kara Hasan Paşa tarafından da Milli Mücadele’nin ilk Kuvva-yı Milliye örgütü Dörtyol’da kurulmuş, Fransız ve Ermenilerle yapılan mücadele sonucunda 9 Ocak 1922’de Dörtyol düşman işgalinden kurtarılmıştır.

9 Ocak  1926 : Piyango çekilişinin yalnızca Tayyare Cemiyeti’ne ait olduğuna ilişkin kanun kabul edildi.

9 Ocak  1936 : Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Atatürk’ün de katıldığı bir törenle öğrenime başladı. Törende konuşan Millî Eğitim Bakanı Saffet Arıkan “Çürümüş görünen dünya kültürünü yeniden yaratacak olan Türk çocuklarıdır” dedi.

9 Ocak  1937 : İstanbul Tramvay Şirketi, talebelerin ucuz seyahat etmeleri için paso verdi. Pasolar talebelerin ikamet mıntıkalarıyla, mekteplerinin bulunduğu bölge arasındaki seferlerde geçerli oldu.

9 Ocak  1942 : Türk Tarih Kurumu Ziya Gökalp’in bütün eserlerinin yayımlanmasına, Türk Dil Kurumu da yeni bir Kur’an çevirisine karar verdi.

9 Ocak  1949 : Türkiye’nin 7. Başbakanı Hasan Saka görevinden çekildi.

9 Ocak  1951 : Birleşmiş Milletler genel merkezi açıldı.

9 Ocak  1951 : Din bilgini ve Diyanet İşleri’nin 3. Başkanı Ahmet Hamdi Akseki, 1951’de vefat etti. (d. 1887)

9 Ocak  1964 : Panama Kanalı bölgesinde çıkan Amerikan karşıtı gösterilerde, 21 Panamalı ve 3 Amerikan askeri öldü.

9 Ocak  1964 : ATAŞ Rafinerisi’ndeki grev, “millî güvenliği bozucu” nitelikte olduğu gerekçesiyle Bakanlar Kurulu tarafından 1 ay süreyle ertelendi.

9 Ocak 1964 : Yazar Halide Edip Adıvar (80) hayatını kaybetti. Milli Mücadeleyi de destekleyen Halide Hanım, Onbaşı rütbesiyle görev yaptı. AA’nın kuruluşunda görev aldı. Cumhuriyet’in ilanından sonra muhalefete geçerek yurt dışına çıktı. Eserleri edebiyatımıza damgasını vurdu. (d. 1884)

9 Ocak 1966 : 800 kişilik ilk işçi kafilesi Almanya’ya hareket etti.

9 Ocak 1968 : Ay’ın yüzeyini keşfetmek için gönderilen Amerikan mürettebatsız Surveyor programının yedinci olan Surveyor 7 adlı uzay aracı ay yüzeyine yumuşak iniş yaptı. Bu yolculuk Amerikalıların insansız ay yüzeyi araştırmalarının sonuncusu oldu.

9 Ocak 1968 : Ankara Yüksek İhtisas Hastanesi’nde bir köpeğin kalbi değiştirildi. Ameliyattan kırk dakika sonra bakım güçlüğü nedeniyle köpek uyutuldu.

9 Ocak 1968 : Meksiko tarihinde bilinen ilk ve son kez kar yağışı gözlendi, kar yağışı 2 gün daha devam etti.

9 Ocak 1969 : 6 Ocak günü Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ)’de Amerikan Büyükelçisi Robert Komer’in makam otomobili öğrenciler tarafından yakılmasının ardından ODTÜ Üniversitesi bir ay süreyle tatil edildi.

9 Ocak 1969 : Ses hızını aşan ilk yolcu uçağı Concorde, deneme uçuşunu başarıyla gerçekleştirdi.

9 Ocak 1970 : Birleşik Krallık’tan yapılan açıklamaya göre, bir hafta içinde Hong Kong gribinden 2850 kişi öldü.

9 Ocak 1972 : RMS Queen Elizabeth yolcu gemisi, Hong Kong’un Victoria Limanı’nda çıkan bir yangın sonucu yarı batık halde kaldı. Bu enkaz 1974 yılında bir James Bond filmi olan Altın Tabancalı Adam’da dekor ve plato olarak kullanıldı.

9 Ocak 1978 : Akaryakıt sıkıntısı had safhada; Yakıt olmadığı için hastane, otel ve işyerleri kaloriferlerini kapatmak zorunda kaldı. Akaryakıtı biten hastaneler hasta kabul etmemeye ve yatan hastaları taburcu etmeye başladılar.

9 Ocak 1978 : Bir gün içerisinde İstanbul’da 5, Ankara’da 7, Trabzon ve Afşin’de de birer yer olmak üzere 14 yer bombalandı. Saldırılar büyük hasara yol açtı.

9 Ocak 1978 : İstanbul’da Çapa Tıp Fakültesi şiddetli soğuk nedeniyle tatil edildi.

9 Ocak 1979 : Ankara’da iki tren çarpıştı. Çoğu işçi ve öğrenci olan 32 kişi öldü.

9 Ocak 1979 : Yeşilköy Havalimanı’nda kanlı baskını gerçekleştirdikten sonra müebbet hapse mahkûm olan Muhammed Reşit ve Mehdi Muhammed adlı iki Filistinli gerilla, Sağmalcılar Cezaevi’nden kaçtı.

9 Ocak 1979 : Ege Kıta Sahanlığı görüşmeleri, Viyana’da büyük bir gizlilik içinde başladı.

9 Ocak 1980 : Ressam yazar Nurullah Berk hayatını kaybetti. 

9 Ocak 1986 : Polaroid’in açtığı patent davalarını kaybeden Kodak firması, anında fotoğraf veren kamera (instant camera) işine son vermek zorunda kaldı.

9 Ocak 1987 : Yargıtay, Milliyetçi Hareket Partisi’nin Alparslan Türkeş’in üzerinde bulunan mal varlığının Hazine’ye devrine karar verdi.

9 Ocak 1990 : Şair yazar Cemal Süreya (59) hayatını kaybetti. Maliye müfettişi olan Süreya, Aydınlıkçıların 2000’e Doğru dergisi yazarıydı.  (d. 1931)

9 Ocak 1991 : Toplu taşıma araçlarında sigara içilmesi ve tütün mamullerinin reklamının yapılması yasaklandı.

9 Ocak 1992 : Karadzic liderliğinde Bosnalı Sırplar, “Bosna Hersek Sırp Cumhuriyeti”ni kurduklarını açıkladılar.

9 Ocak 1995 : Güner Ümit’in, İnter Star’da yayınlanan “Süper Turnike” programında, Alevilerde “ensest” olduğunu ima eden sözleri üzerine, Aleviler iki gün boyunca televizyon önünde gösteri yaptı. İki günün sonunda programın yayından kaldırılacağı açıklandı.

9 Ocak 1996 : Evrensel Gazetesi muhabiri Metin Göktepe’nin cesedi Eyüp Spor Salonu’nun yakınındaki arsada bulundu. Gazeteci Metin Göktepe bir gün önce görevini yaparken polisçe engellenmiş ve gözaltına alınmıştı.

9 Ocak 1996 : İşadamı Özdemir Sabancı (54), düzenlenen suikast sonucu müdürü ve sekreteriyle birlikte çalışma odasında öldürüldü. Sabancı Holding Yönetim Kurulu Üyesi Özdemir Sabancı, Toyotasa Genel Müdürü Haluk Görgün ve sekreter Nilgün Hasefe, Sabancı Center’da vurularak öldürüldü. Olayı DHKP/C örgütü üstlendi.

9 Ocak 2003 : Aile hukukundan doğan dava ve işleri görmek üzere 4787 sayılı kanun ile Aile mahkemeleri kuruldu.

9 Ocak 2005 : Mahmud Abbas, Filistin Devlet Başkanlığına seçildi.

9 Ocak 2007 : Merkez üssü Özbekistan’ın Başkenti Taşkent’in 200 kilometre güneydoğusu olan, 8 şiddetinde deprem meydana geldi.

9 Ocak 2007 : Apple CEO’su Steve Jobs, orijinal iPhone’u San Francisco’daki bir Macworld açılış konuşmasında tanıttı.

9 Ocak 2007 : Adana’dan Irak’a giden, içinde Türk işçilerinin bulunduğu, Moldova’lı bir şirkete ait Antonov tipi bir uçak, Bağdat’ın Beled Havaalanı pistine 200 metre kala düştü: 34 kişi öldü.

9 Ocak 2009 : Nâzım Hikmet’in Türk vatandaşlığından çıkarılmasına ilişkin 1951 yılındaki Bakanlar Kurulu Kararı yürürlükten kaldırıldı.

9 Ocak 2011 : Iran Air’e ait 277 sefer sayılı uçuşu Urmiye yakınlarında düştü. 72 kişi hayatını kaybetti.

9 Ocak 2011 : Güney Sudan’da bağımsızlık referandumu yapıldı.

9 Ocak 2014 : Türk sinemasının kötü adamı Süheyl Eğriboz hayatını kaybetti.

9 Ocak 2014 : Ressam Erdal Alantar hayatını kaybetti. 

9 Ocak 2020 : İngiltere tahtının 6. sıradaki varisi, Kraliçe 2. Elizabeth’in torunu Sussex Dükü Prens Harry ve eşi Meghan Markle, dün akşam Sussex Royal isimli resmi Instagram hesaplarından, Kraliyet Ailesi’nin kıdemli üyeliğinden çekildiklerini, finansal olarak bağımsız olmak istediklerini söyledikleri bir açıklama yaptı.