Tarihte Bugün: 22 Aralık

Zemherî Başlangıcı

22 Aralık Dünya Paramedik Günü

22 Aralık 1453 : İstanbul Üniversitesi (Darülfünun) kuruldu. Darülfünun, 1933’te üniversiteye dönüştürüldü.

22 Aralık 1574 : Padişah III. Murat, babası II. Selim’in vefatından sonra 12. Osmanlı padişahı olarak tahta çıktı.

22 Aralık 1829 : Yolcu taşıyan ilk Demiryolu hattı olan Baltimore-Ohio Demiryolu açıldı.

22 Aralık 1849 : Dostoyevski son anda idamdan kurtuldu. Ölüm cezasına çarptırılan Dostoyevski, sekiz ay hapishanede yattıktan sonra diğer dokuz komplocu ile idam edilecekleri yere götürüldü. Tam kurşuna dizilmek üzerelerken af kararı çıktı. İdam cezası, dört yıl kürek ve altı yıl adî hapis cezasına dönüştürüldü.

22 Aralık 1885 : Japonya’da modernleşmenin başladığı Meiji döneminde, kabine sistemine geçilmesiyle Itō Hirobumi, ilk Japonya Başbakanı olarak atandı.

22 Aralık 1887 : Matematik alanında neredeyse hiç resmi eğitimi olmamasına rağmen, matematiğe önemli katkılarda bulunan ünlü Hintli matematikçi Srinivasa Ramanujan, dünyaya geldi. Bu vesileyle Hindistan hükümeti 2012’de 22 Aralık’ı Ulusal Matematik Günü ilan etti. (ö. 26 Nisan 1920)

22 Aralık 1895 : Halka açık ilk sinema gösterimi, Paris’te Rennes Sokağı’nda yapıldı. 28 Aralık’tan itibaren de Capucines Bulvarı’ndaki Grand Cafe’nin bodrum katında düzenli gösterimler başladı. Sinemaya adını verenler, kaydında ve gösteriminde kullanılan makineyi icat edip ilk filmleri çekenler, Lyonlu Lumière kardeşlerdi.

22 Aralık 1905 : Rusya’da işçi ayaklanması başladı

22 Aralık 1914 : Osmanlı Ordusu‘nun Doğu Cephesi‘nde Rus Ordusu‘nu kuşatma amaçlı Sarıkamış Harekâtı başladı. Kars’ın Sarıkamış ilçesinde, 1’inci Dünya Savaşı’nda Osmanlı ordusunun Rus işgali altındaki toprakları kurtarmak için başlattığı Sarıkamış Harekatı denilmiştir.

Harbiye Nazırı ve Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Reisi Enver Paşa’nın, Rus işgali altındaki toprakları kurtarmak ve Rusya içlerine ilerlemek amacıyla planladığı Sarıkamış Harekatı başladı. 22 Aralık günü 11. Kolordu büyük yürüyüşüne başladı ve 9. Kolordu Lafsor’a kadar uzanan ilk hedefine ulaştı.

22 Aralık 1930 : Yerli Malı Haftası münasebetiyle İstanbul’da Vitrin Müsabakası yapıldı. Jüri, Beyoğlu’ndaki Oliyon mağazasını en iyi vitrin düzenlemesine sahip dükkân olarak seçti.

22 Aralık 1932 : Hindistan’daki İngiliz yönetimi, 28 bin mahkûmu serbest bıraktı. Mahkûmlar arasında Mahatma Gandhi de vardı.

22 Aralık 1933 : Almanya’da Reichstag (parlamento binası) yangınını çıkaran Van der Lubbe, idama mahkûm oldu.

22 Aralık 1938 : Alman kimyacı Otto Hahn tarafından ilk atom çekirdeği patlatıldı.

22 Aralık 1944 : Vietnam Halk Ordusu kuruldu.

22 Aralık 1956 : İlk kez bir goril doğal ortamı dışında, bir hayvanat bahçesinde doğum yaptı. Esaret altında doğan gorile ‘Colo’ adı verildi.

22 Aralık 1962 : Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) kuruldu.

22 Aralık 1964 : Casus uçak Lockheed SR-71 Blackbird (kara kuş) ilk uçuşunu yaptı.

22 Aralık 1965 : Birleşik Krallık’ta tüm kara yollarında azami hız sınırı saatte 70 mil (112 km) olarak saptandı. Daha önce bu ülkede bir hız sınırı yoktu.

22 Aralık 1979 : Paris’teki Türk Turizm ve Tanıtma Bürosu Müdürü Yılmaz Çolpan, uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü. Suikastı ASALA üstlendi.

22 Aralık 1989 : Romanya Devlet Başkanı Nicolae Ceauşescu, halk ayaklanması sonucu yönetimden alındı.

22 Aralık 1990 : Lech Walesa, Polonya’nın ilk seçilmiş Başkanı sıfatıyla, parlamentoda yemin ederek görevine başladı.

22 Aralık 1992 : Futbolcu Tanju Çolak, yurda kaçak araç (Mercedes) sokmaktan yargılandı ve 9 yıl hapse mahkûm edildi.

22 Aralık 1994 : Yeni Demokrasi Hareketi aynı adla partileşti; Genel Başkanlığa Cem Boyner seçildi.

22 Aralık 1999 : Hükûmet Egebank, Yaşarbank, Yurtbank, Sümerbank ve Esbank’a el koydu.

22 Aralık 2002 : Afganistan’da Hamid Karzai’nin Başkanlığında kurulan “Geçici Yönetim” görevine başladı.

22 Aralık 2016 : Irak ve Şam İslam Devleti tarafından Sefter Taş ve Fethi Şahin adlı iki Türkün yakılma videosu dünyaya servis edildi.

22 Aralık 2020 : TÜİK 2021 asgari ücret zammının belli olacağı kritik görüşmede asgari ücret önerisini açıkladı. Ağır işlerde çalışanlar için 2 bin 792 lira 10 kuruş, Orta nitelikteki işlerde çalışanlar için 2 bin 507 lira 70 kuruş, Hafif işlerde çalışanlar için 2 bin 339 lira 10 kuruş.

22 Aralık 2020 : Tarım Kredi iştiraki Gübretaş’a ait maden sahasında 3,5 milyon onsluk altın varlığı tespit edildi. Bugünkü fiyatlar üzerinden hesaplandığında, 6 milyar dolarlık bir değeri olduğu açıklandı.

22 Aralık 2020 : Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), eski HDP Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş’ın ifade, özgürlük ve güvenlik, serbest seçim, hak kısıtlamasının kullanılmasında sınırlamalar haklarının ihlal edildiğine hükmetti.

22 Aralık 2020 : Trabzonspor’un efsane teknik direktörü ve kulüp başkanı Özkan Sümer (80) hayatını kaybetti.

22 Aralık 2021 : Yerli korona aşısı Turkovac’a acil kullanım izni verildi.