Tarihte Bugün: 2 Ocak

Dünya içine kapanıklar günü

2 Ocak 1523 : Kanuni Sultan Süleyman tarafından Rodos Adası fethedildi

2 Ocak 1642 : Osmanlı Devleti 19. Padişahı ve 7 yaşında tahta çıkan en genç padişah IV. Mehmed, doğdu. (ö. 1693)

2 Ocak 1699 : Osmanlı Devleti 25. Padişahı ve 104. İslam halifesi III. Osman, doğdu. (ö. 1757)

2 Ocak 1757 : Birleşik Krallık, Kalküta’yı (Hindistan) ele geçirdi.

2 Ocak 1839 : Fotoğrafın mucitlerinden biri olan Fransız fotoğrafçı Louis Daguerre, ayın ilk fotoğrafını çekti.

2 Ocak 1870 : Amerika – New York’ta East River üzerinde Brooklyn ile Manhattan’ı birbirine bağlayan ve 13 yılda tamamlanan Brooklyn Köprüsü’nün yapımına başlandı.

2 Ocak 1905 : Rus-Japon Savaşı’nda, Çin’deki Rus üssü Port Arthur, Amiral Tōgō Heihachirō komutasındaki Japon deniz kuvvetlerine teslim oldu. Rus İmparatorluğu’nu çöküşe götüren ve 1905 Devrimi’nin kapısını açan yenilgiler dizisi başladı.

2 Ocak 1924 : İstanbul İstiklal Mahkemesi’nde yargılanan gazeteciler beraat etti. Gazeteciler ve İstanbul Barosu Başkanı Lütfi Fikri Bey, Hıyanet-i Vataniye Kanunu’na aykırı davranmakla suçlanıyorlardı. Gazeteciler beraat ederken Lütfi Fikri Bey, 5 yıl kürek hapsine mahkûm oldu.

2 Ocak 1935 : Türkiye’de Soyadı Kanunu yürürlüğe girdi. Her Türk vatandaşına bir soyadı taşıma yükümlülüğü getiren 2525 sayılı kanun 21 Haziran 1934 tarihinde kabul edilmiş, 2 Temmuz 1934 günü Resmi Gazete’de yayımlanmış ve 2 Ocak 1935′te yürürlüğe girmiştir.

2 Ocak 1942 : II. Dünya Savaşı: Filipinler’in başkenti Manila, Japon kuvvetlerince işgal edildi.

2 Ocak 1943 : Yeşilçam’ın en Avrupayi güzeli olarak bilinen aktris, sanatçı, oyuncu, yazar ve sunucu Filiz Akın, Ankara’da doğdu.

2 Ocak 1943 : Müzisyen, besteci ve şarkıcı, söz yazarı, TV programı yapımcısı, sunucusu ve aynı zamanda Devlet Sanatçısı Barış Manço, Üsküdar İstanbul’da dünyaya geldi. (ö. 1999)

2 Ocak 1951 : Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin yeni üyeliklerine Türkiye, Hollanda ve Brezilya seçildi.

2 Ocak 1955 : Panama Devlet Başkanı José Antonio Remón Cantera, bir suikast sonucu öldürüldü.

2 Ocak 1959 : SSCB, Ay sınırına ulaşarak Güneşin yörüngesine girecek ilk uzay aracı olan Luna 1 adlı uzay aracını uzaya gönderdi.

2 Ocak 1959 : Fidel Castro, Küba lideri oldu.

2 Ocak 1968 : Dr. Christiaan Barnard, Güney Afrika’nın Cape Town şehrinde ikinci kalp nakli ameliyatını gerçekleştirdi.

2 Ocak 1975 : Charlie Chaplin’e (Şarlo), Birleşik Krallık’ta “Sir” unvanı verildi.

2 Ocak 1979 : Türk ve Amerikalı arkeologların 5 yıl süren ortak çalışmalarıyla, dünyanın ilk İslam batığı Ege Denizi’nde bulundu.

2 Ocak 1981: Folklör araştırmacısı ve masalcı Eflatun Cem Güney hayatını kaybetti. 

2 Ocak 1985 : ABD, UNESCO’dan ayrıldı. Amerika Birleşik Devletleri, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nden (UNESCO) resmen ayrıldı.

2 Ocak 1992 : Hakkâri’nin Yüksekova ilçesinde çığ düşmesi sonucu 20 kişi öldü, 15 kişi yaralandı.

2 Ocak 1993 : Türk Silahlı Kuvvetleri, BM’nin çağrısı üzerine 43 yıl aradan sonra ikinci kez bir yabancı ülkenin topraklarına ayak bastı.

2 Ocak 1995 : Eski İstanbul Su ve Kanalizasyon İşletmesi (İSKİ) Genel Müdürü Ergun Göknel’in 8,5 yıllık hapis cezası kesinleşti.

2 Ocak 2001 : İstanbul 1 Numaralı DGM Hakimliği, Egebank soruşturması kapsamında İnterbank’ın eski sahibi Cavit Çağlar hakkında gıyabi tutuklama kararı verdi. (Türk İnterpolü, 5 Ocak’ta Çağlar hakkında kırmızı bülten hazırladı.)

2 Ocak 2003 : Kopenhag kriterleri ile Anayasaya uyum çerçevesinde bazı yasalarda değişiklik öngören tasarı TBMM’de kabul edildi. Yasaya göre, siyasi partilerin kapatılması davalarında 5/3 çoğunluk aranacak. İşkence ve kötü muamele suçlarından verilen cezalar para cezasına çevrilemeyecek. Anayasa Mahkemesi, siyasi partinin devlet yardımından yoksun bırakılmasına karar verebilecek. Cemaat vakıfları mülk edinebilecek. Gazeteciler haber kaynaklarını açıklamaya zorlanamayacak.

2 Ocak 2007 : Niğde Aladağlar’daki Demirkazık zirvesi tırmanışında 1 Ocak’ta mahsur kalan ODTÜ Dağcılık Kulübü üyesi altı dağcıdan, Utku Kocabıyık ve Seza Bürkan Yüksel öldü, dört dağcı ise kurtarıldı.

2 Ocak 2009 : İP üyesi Halil Oyman hayatını kaybetti.

2 Ocak 2016 : Suudi Arabistanlı din adamı Ayetullah Nimr El Bakır Nimr (57) idam edildi. İdamı üzerine başta İran‘da olmak üzere çok şehirde Arabistan yönetimi aleyhine gösteriler yapıldı. Tahran‘daki Arabistan Büyükelçiliği göstericiler tarafından ateşe verildi. Her iki ülke arasında diplomatik kriz çıktı. 

2 Ocak 2020 : Türk askerinin bir yıl süreyle Libya’ya gönderilmesine izin veren tezkere konuşmaların ardından bugün yapılan oylamada 325 oyla TBMM’de kabul edildi. Tezkereye 184 ret oyu verildi.

2 Ocak 2021 : Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle Boğaziçi Üniversitesi Rektörlüğü görevine 2015’te AKP milletvekili aday adayı Türk akademisyen Prof. Dr. Melih Bulu atandı. Boğaziçi Üniversitesi dışından gelen ilk rektör olduğu yönündeki iddialar nedeniyle üniversite öğrencileri, akademik kadrosu ve sivil toplum kuruluşlarının da dahil olduğu taraflarca atama protesto edildi.

2 Ocak 2023 : Danıştay, İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılmasıyla ilgili kararı hukuka uygun buldu. Alınan kararın ardından Türkiye, resmen sözleşmeden çekilmiş oldu.

2 Ocak 2023 : Brezilya’da, 31 Ekim 2022’de devlet başkanlığı seçiminin ikinci turunu kazanan solcu eski Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva dönemi resmen başladı. Lula, eski lider Bolsonaro ülkeyi terk ettiği için yetkiyi Başkent Brasilia’daki Planalto Sarayı önünde bir çöp toplayıcısı olan Eni Souza’dan aldı.

2 Ocak 2023 : Gazeteci yazar Taylan Sorgun (84) İstanbul’da hayatını kaybetti. Sorgun Vatan, Dünya, Yankı, Tercüman ve Ortadoğu gazetelerinde çalışmış, mesleğin her kademesinde görev yapmıştı. Sorgun son dönemde Aydınlık gazetesinde tarih alanında yazılar yazıyordu.