Günün Masalı: 23 Nisan; Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin Kuruluşu

Mustafa Kemal Paşa, 19 Mayıs 1919‘da Samsun‘a ayak basarak Anadolu‘ya adımını atmıştı. Ulusal direnişi örgütlemek amacıyla önce Erzurum‘da bir kongre topladı. 23 Temmuz 1919‘da yapılan bu toplantıda ulusal kurtuluş hareketinin başlatılması kararı alındı. 4 Eylül 1919‘da Sivas‘ta yapılan ikinci halk kongresinde Mustafa Kemal ve arkadaşlarının yetkileri genişletildi. Ulusal kurtuluş hareketini zafere ulaştırabilmek için gerekirse hükümet kurabileceklerdi.

Halkın verdiği yetkilerle donanmış olan Mustafa Kemal, arkadaşlarıyla birlikte 27 Aralık 1919 pazartesi günü Ankara‘ya vardı.

Hava oldukça soğuktu. Herkes sokağa dökülmüştü. Ankaralılar günlerdir yollarını gözlüyordu. Ulusal giysilerini kuşanmış, tepeden tırnağa silahlanmış olan Ankara zeybeği seymenler, Dikmen‘de Mustafa Kemal‘i karşıladılar. Onun buyruğunda olduğunu belirttiler.

Mustafa Kemal, yassı, boz bir kalpak giymişti. Sırtında boz renkli, kemerli bir palto vardı. Üstündekiler külot pantolonlu sivil giysilerdi. Yol yorgunuydu. Ama mavi gözlerindeki parıltı eksilmemişti. Karşılayıcılarına gülümseyerek bakıyordu.

Hep birlikte istasyona gidildi. Yolun iki yanını genç yaşlı Ankaralılar doldurmuştu. Seymenler istasyon binasında bulunan İngiliz Komutanlığı önünde bayrak çektiler. Havaya ateş ederek birkaç kez, Mustafa Kemal Paşa çok yaşa! diye bağırdılar.

Oradan vilayet binasına gidildi. Vilayette kendisini karşılayan halka bir konuşma yapan Mustafa Kemal şöyle dedi:

-Vatandaşlarım, bizi kurtaracak olan ne şu ne bu güçtür. Bizi, sizin gibi yürekli olan halkımız kurtaracaktır.

Davul zurna sesleri, sinsin oyunları, o gün geceye dek sürdü. Ankaralılar kurtuluş türküleri söylüyordu. Mustafa Kemal, halkıyla kenetlenmişti.

Arkadaşlarıyla birlikte Ankara Belediyesi‘nin konuğu olarak Ziraat Okulu‘na yerleşen Mustafa Kemal, hemen çalışmalara başladı.

İstanbul‘daki padişah hükümeti, olan bitenden çok ürkmüştü. Ulusal kurtuluş hareketini durdurmak için düşmanla işbirliği yapıyordu. Padişah hükümetinin başı Damat Ferit Paşa, 11 Nisan 1920‘de İstanbul‘daki Osmanlı Meclisi‘ni kapattı.

Mustafa Kemal, baştan beri düşündüğü bağımsız Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti‘ni artık kurabilirdi. İstanbul‘dan kaçabilen milletvekillerini Ankara‘ya çağırdı. Anadolu‘dan seçilen milletvekilleri de Ankara‘ya geldi. Esnafı, köylüsü, hocası, dervişiyle tam bir halk meclisi olacaktı bu.

23 Nisan 1920 sabahı ılık bir yaz havası vardı. Hacıbayram Camii‘nde meclise katılacaklarla birlikte okunan dualardan sonra milletvekilleri hep birlikte hareket ettiler.

Meclisin toplanacağı bu gün Ulus‘ta bulunan binaya gidildi. 1915‘te temeli atılan bu binanın yapımı, savaş nedeniyle 1920‘ye dek sürmüştü. Üstelik tamamlanamamıştı. Damının kiremitleri bile yoktu. Birkaç gün öncesine kadar bu durumda olan bina, herkesin evinin damından getirdiği kiremitlerle örtülüp tamamlanmıştı.

Milletvekilleri içeri girerken kapıda yedi kişilik bir bando, ‘Çanakkale Marşı‘nı çalıyordu. Meclisin önünde kurbanlar kesilerek içeri girildi.

Toplantı salonu Ankara Öğretmen Okulu‘ndan taşınan sıralarla döşenmişti. Sıralar, öğrencilere göre dar yapıldığından çoğu iriyarı, yaşlı, göbekli, şişman olan milletvekilleri içlerine sığamıyordu. Başbakanlık kürsüsü derme çatma sayılırdı. Üstü, yeşil çuhayla örtülmüştü. Örtünün açık bıraktığı yerlerden boyasız tahtalar sırtıyordu. Gece toplantıları için kahvelerden dört beş gaz lambası toplanıp bir köşeye dizilmişti. Ortada kocaman saçtan yapılma bir odun sobası duruyordu.

Açılıştan sonra Mustafa Kemal, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı‘na seçildi. Böylece Türk ulusu, ülkenin yazgısına, geleceğine hep birlikte, ilk kez el koymuş oldu.